 |
| |
 |
| |
 |
| |
 |
| |
 |
| |
 |
| |
 |
| |
 |
| |
 |
| Logo Ratuj Tenczyn zaprojektował Stefan Olis - student Wydziału Plastycznego Uniwersytetu w Trnavie na Słowacji. |
Jan Tęczyński odnaleziony u klarysek ?
..................................................................................
| W Dzienniku Polskim z dnia 07.09.2011 r. ukazał się artykuł Małgorzaty Mrowiec mówiący o odnalezionym w zakrystii kościoła św. Andrzeja w Krakowie szkielecie mężczyzny. Są to prawdopodobnie doczesne szczątki Jana Tęczyńskiego - kasztelana krakowskiego, królewskiego namiestnika z tytułem wicekróla, najbliższego współpracownika i doradcy królowej Jadwigi, jednego z twórców unii Polsko-Litewskiej. |
Jan z Tęczyna był wnukiem Nawoja z Morawicy, założyciela wsi Tęczyn/Tęczynek, synem Andrzeja - pierwszego
budowniczego zamku Tenczyn. Odegrał on decydującą rolę w walce o tron dla królowej Jadwigi którego kulminacyjnym
momentem był zjazd sieradzki zwołany na sobotę 28 marca 1383 r. To właśnie wtedy w ostatnim momencie procedury
elekcyjnej, dzięki gorącej przemowie Tęczyńskiego udało się zablokować wybór księcia mazowieckiego Siemowita na
króla i odłożyć wybór przyszłego władcy do czasu przyjzdu Jadwigi do Polski w maju tego roku. Dzięki temu
uratowano koronę dla Jadwigi, możliwe też było rozpoczęcie negocjacji w sprawie jej małżeństwa z Jagiełłą oraz
zawarcia unii polsko-litewskiej. Jan Tęczyński był jednym z głównych autorów koncepcji unii z Litwą określającej
charakter państwa na następne 400 lat i czyniącej z Polski mocarstwo. Unia oznaczała włączenie się Polski w konflikt
Litwy z Zakonem Krzyżackim. Interesy przywódców Małopolan w zespole realizującym tę politykę reprezentował
kasztelan wojnicki Jan z Tęczyna. Obok arcybiskupa Bodzęty, wojewody kaliskiego Sędziwoja z Szubina, Pawła z
Bogorii i Ramołta z Gorynia wszedł w skład poselstwa, które w końcu stycznia 1388 r. w Toruniu uzgodniło z wielkim
mistrzem Krzyżaków termin i miejsce zjazdu (12 kwietnia koło Złotorii) króla i wielkiego mistrza, oraz wprowadziło na
czas jego trwania rozejm pomiędzy Litwą a Zakonem. Także w ciągu następnych dwóch lat Tęczyński uczestniczył w
pertraktacjach z Krzyżakami. Jan Tęczyński był opiekunem i doradcą królowej Jadwigi - słynnej w całej Europie i już za
życia otaczanej aurą świętości. Stanął w jej obronie w trakcie kryzysu dworskiego wywołanego przez Gniewosza z
Dalewic, związanego z Habsburgami, sugerującego iż Jadwiga spotykała się z rzekomo przybyłym potajemnie do
Krakowa Wilhelmem Habsburgiem lub też, że podczas pobytu Wilhelma w Krakowie w r. 1385 (Gniewosz był wówczas
opiekunem i przewodnikiem Habsburga) małżeństwo ich zostało dopełnione. Według relacji Długosza, Gniewosz został
pozwany na roki wiślickie w 1389 r. przez kasztelana wojnickiego Jana z Tęczyna działającego w imieniu królowej, która
wcześniej zaprzysięgła na jego ręce swoją niewinność. Pozwany, został skazany na odszczekanie oszczerstw pod
ławą w sądzie, co też uczynił uchylając się w ten sposób od pojedynków z dwunastoma rycerzami, stającymi w obronie
czci królowej Jadwigi. W latach 1398-1399 Janowi z Tęczyna udało się zdobyć wyjątkowo mocną pozycję. W latach
1399-1402 jako capitaneus generalis Regni Poloniae i locumtenens regis, był w imieniu króla Władysława Jagiełły
namiestnikiem, czyli wicekrólem (vicesgerens regis), zwłaszcza w Małopolsce i być może ziemiach łęczyckiej i
sieradzkiej. Początkiem jego wyniesienia było skupienie w połowie 1398 r., urzędów ochmistrza królowej oraz
kasztelana i starosty krakowskiego. Jan Tęczyński był też jednym z dwóch egzekutorów testamentu Jadwigi i
rzeczywistym dysponentem pozostawionych przez królową po śmierci klejnotów.
Kasztelan krakowski Jan z Tęczyna był właściwym organizatorem najważniejszych kluczy majątkowych rodziny,
pozostających w jej rękach do czasów nowożytnych. Odziedziczone przezeń dobra obejmowały posiadłość na Okole
pod Wawelem w Krakowie i dwa duże kompleksy majątkowe: tęczyńsko-morawicki koło Krakowa (z zamkami w
Tęczynie i Morawicy), liczący ok. 10 wsi, oraz około 7 wsi z centrum w Kozubowie w ziemi wiślickiej. Do roku 1405
Tęczyński podwoił swoje dobra. W chwili śmierci Jana z Tęczyna jego majątek obejmował 3 zamki (oprócz powyższych
także Wrocimowice), 1 miasto (Nową Górę) z pobliskimi kopalniami ołowiu oraz 35 wsi i części wsi w pięciu zwartych
kompleksach: latyfundium tęczyńskim w powiecie krakowskim oraz kluczach kozubowskim, łętkowickim,
wrocimowskim i chroberskim w urodzajnych powiatach proszowskim i wiślickim. Majątek uzupełniały dwa dwory w
Krakowie, na Okole oraz na zamku (ten ostatni nadany przez Jadwigę lub Jagiełłę na przełomie XIV i XV w.), a także
tenuta koszycka. Z osobą kasztelana Jana wiązać należy rozbudowę zamku Tęczyn, przy którym powstał zamek dolny
po otoczeniu murem (wzmiankowanym w 1410 r.) przedzamcza. Wicekrólowi można też przypisać wzniesienie w
południowym murze zamku górnego potężnej baszty bramnej, której reliktem jest obecny budynek przedbramia nieco
późniejszej wieży tzw. Nawojowej.
Źródło: Janusz Kurtyka "Tęczyńscy - studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu"
budowniczego zamku Tenczyn. Odegrał on decydującą rolę w walce o tron dla królowej Jadwigi którego kulminacyjnym
momentem był zjazd sieradzki zwołany na sobotę 28 marca 1383 r. To właśnie wtedy w ostatnim momencie procedury
elekcyjnej, dzięki gorącej przemowie Tęczyńskiego udało się zablokować wybór księcia mazowieckiego Siemowita na
króla i odłożyć wybór przyszłego władcy do czasu przyjzdu Jadwigi do Polski w maju tego roku. Dzięki temu
uratowano koronę dla Jadwigi, możliwe też było rozpoczęcie negocjacji w sprawie jej małżeństwa z Jagiełłą oraz
zawarcia unii polsko-litewskiej. Jan Tęczyński był jednym z głównych autorów koncepcji unii z Litwą określającej
charakter państwa na następne 400 lat i czyniącej z Polski mocarstwo. Unia oznaczała włączenie się Polski w konflikt
Litwy z Zakonem Krzyżackim. Interesy przywódców Małopolan w zespole realizującym tę politykę reprezentował
kasztelan wojnicki Jan z Tęczyna. Obok arcybiskupa Bodzęty, wojewody kaliskiego Sędziwoja z Szubina, Pawła z
Bogorii i Ramołta z Gorynia wszedł w skład poselstwa, które w końcu stycznia 1388 r. w Toruniu uzgodniło z wielkim
mistrzem Krzyżaków termin i miejsce zjazdu (12 kwietnia koło Złotorii) króla i wielkiego mistrza, oraz wprowadziło na
czas jego trwania rozejm pomiędzy Litwą a Zakonem. Także w ciągu następnych dwóch lat Tęczyński uczestniczył w
pertraktacjach z Krzyżakami. Jan Tęczyński był opiekunem i doradcą królowej Jadwigi - słynnej w całej Europie i już za
życia otaczanej aurą świętości. Stanął w jej obronie w trakcie kryzysu dworskiego wywołanego przez Gniewosza z
Dalewic, związanego z Habsburgami, sugerującego iż Jadwiga spotykała się z rzekomo przybyłym potajemnie do
Krakowa Wilhelmem Habsburgiem lub też, że podczas pobytu Wilhelma w Krakowie w r. 1385 (Gniewosz był wówczas
opiekunem i przewodnikiem Habsburga) małżeństwo ich zostało dopełnione. Według relacji Długosza, Gniewosz został
pozwany na roki wiślickie w 1389 r. przez kasztelana wojnickiego Jana z Tęczyna działającego w imieniu królowej, która
wcześniej zaprzysięgła na jego ręce swoją niewinność. Pozwany, został skazany na odszczekanie oszczerstw pod
ławą w sądzie, co też uczynił uchylając się w ten sposób od pojedynków z dwunastoma rycerzami, stającymi w obronie
czci królowej Jadwigi. W latach 1398-1399 Janowi z Tęczyna udało się zdobyć wyjątkowo mocną pozycję. W latach
1399-1402 jako capitaneus generalis Regni Poloniae i locumtenens regis, był w imieniu króla Władysława Jagiełły
namiestnikiem, czyli wicekrólem (vicesgerens regis), zwłaszcza w Małopolsce i być może ziemiach łęczyckiej i
sieradzkiej. Początkiem jego wyniesienia było skupienie w połowie 1398 r., urzędów ochmistrza królowej oraz
kasztelana i starosty krakowskiego. Jan Tęczyński był też jednym z dwóch egzekutorów testamentu Jadwigi i
rzeczywistym dysponentem pozostawionych przez królową po śmierci klejnotów.
Kasztelan krakowski Jan z Tęczyna był właściwym organizatorem najważniejszych kluczy majątkowych rodziny,
pozostających w jej rękach do czasów nowożytnych. Odziedziczone przezeń dobra obejmowały posiadłość na Okole
pod Wawelem w Krakowie i dwa duże kompleksy majątkowe: tęczyńsko-morawicki koło Krakowa (z zamkami w
Tęczynie i Morawicy), liczący ok. 10 wsi, oraz około 7 wsi z centrum w Kozubowie w ziemi wiślickiej. Do roku 1405
Tęczyński podwoił swoje dobra. W chwili śmierci Jana z Tęczyna jego majątek obejmował 3 zamki (oprócz powyższych
także Wrocimowice), 1 miasto (Nową Górę) z pobliskimi kopalniami ołowiu oraz 35 wsi i części wsi w pięciu zwartych
kompleksach: latyfundium tęczyńskim w powiecie krakowskim oraz kluczach kozubowskim, łętkowickim,
wrocimowskim i chroberskim w urodzajnych powiatach proszowskim i wiślickim. Majątek uzupełniały dwa dwory w
Krakowie, na Okole oraz na zamku (ten ostatni nadany przez Jadwigę lub Jagiełłę na przełomie XIV i XV w.), a także
tenuta koszycka. Z osobą kasztelana Jana wiązać należy rozbudowę zamku Tęczyn, przy którym powstał zamek dolny
po otoczeniu murem (wzmiankowanym w 1410 r.) przedzamcza. Wicekrólowi można też przypisać wzniesienie w
południowym murze zamku górnego potężnej baszty bramnej, której reliktem jest obecny budynek przedbramia nieco
późniejszej wieży tzw. Nawojowej.
Źródło: Janusz Kurtyka "Tęczyńscy - studium z dziejów polskiej elity możnowładczej w średniowieczu"
Romański kościół św Andrzeja w Krakowie
wzniesiny w XI w. z fundacji wojewody
Sieciecha - przodka Tęczyńskich. Przez
pokolenia opiekowali się nim Toporowie, był
miejscem zgromadzeń rodu. To właśnie tu
spoczął prawdopodobnie Jan Tęczyński.
wzniesiny w XI w. z fundacji wojewody
Sieciecha - przodka Tęczyńskich. Przez
pokolenia opiekowali się nim Toporowie, był
miejscem zgromadzeń rodu. To właśnie tu
spoczął prawdopodobnie Jan Tęczyński.